نشانه¬ ـ معناشناسی ساختار روایی داستان «و ما تشاؤون» بر اساس نظریه گریماس

نویسندگان

کبری روشنفکر

ناهید نصیحت

چکیده

گریماس، معناشناس فرانسوی، کوشیده است الگویی منسجم جهت مطالعه روایت ارائه نماید. بر اساس آنچه از نظر وی و نشانه­معناشناسی نوین دریافت می­شود، شناخت متون ادبی دیگر مبتنی بر تحلیل مکانیکی و شناخت فرستنده و گیرنده نیست. بلکه مهم شناخت سیر تولید متن تا انتقال و دریافت است که شامل عناصر کنشی و شَوِشی و رخدادی می شود.   این مقاله به بررسی شرایط تولید و دریافت معنا در نظام گفتمانی روایی داستان «وما تشاؤون» می پردازد. نظام­های گفتمانی یا مبتنی بر کنش هستند که نظام­های گفتمانی شناختی را می­سازند یا مبتنی بر شَوِش که نظام­های گفتمانی احساسی را می­سازند. داستان پایداری «و ما تشاؤون» به دلیل منطق روایی حاکم بر آن، قابلیت تحلیل و بررسی از دیدگاه نظام­های گفتمانی کنشی (و بعضا شَوِشی) را دارد. هادی، کنشگر اصلی، تابع برنامه است و توانش روحی و جسمی او، موتور اصلی کنش او را به وجود می­آورد. کنشگر با کمک کنش­یارها بر نیروهای مخالف پیروز می­شود و کنش را انجام می­دهد و به ترتیب مراحل آماده­سازی و آزمون اصلی را پشت سر می­گذارد وبه آزمون سرفرازی می­رسد. در این مرحله به پایان فرایند روایی کلام (یا ارزیابی) و ارزش می­رسد. گفتمان غالب آن، هوشمند (یا کنشی) بوده و روند شکل­گیری ارزش به گونه­ای است که گفتمان اخلاق­مدار می­شود. البته در این داستان با گفتمان رخدادی و کنش متکی بر ابرحضور هم روبه­رو هستیم. بدین ترتیب هدف این نوشتار واکاوی فرایند نشانه­معناشناسی داستان مذکور بر اساس الگوی مطالعاتی گریماس است تا نشان دهد چگونه کنش و شَوِش باعث شکل­گیری گفتمان «و ما تشاؤون» شده و انواع نظام­های هوشمند و احساسی و رخدادی را به وجود آورده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

نشانه ـ معناشناسی ساختار روایی داستان «و ما تشاؤون» بر اساس نظریه گریماس

گریماس، معناشناس فرانسوی، کوشیده است الگویی منسجم جهت مطالعه روایت ارائه نماید. بر اساس آنچه از نظر وی و نشانه­معناشناسی نوین دریافت می­شود، شناخت متون ادبی دیگر مبتنی بر تحلیل مکانیکی و شناخت فرستنده و گیرنده نیست. بلکه مهم شناخت سیر تولید متن تا انتقال و دریافت است که شامل عناصر کنشی و شَوِشی و رخدادی می شود.   این مقاله به بررسی شرایط تولید و دریافت معنا در نظام گفتمانی روایی داستان «وما تشاؤو...

متن کامل

بررسی ساختار روایی داستان های مثنوی بر اساس نظریه ی پراپ و گریماس

چکیده روایت شناسی از شاخه های جدیدی است که با نقد ادبی، نظریه ادبی و زبان شناسی گره خورده است. به کمک آن می توان جوانب مختلف را جست وجو کرد و روابط درون متنی را آشکار ساخت. پراپ، از و اثبات ساختار » ریخت شناسی قصه های پریان « نویسندگان برجسته ی مکتب فرمالیست روس، با تدوین کتاب یکسان برای این قصه ها از آغازگران علم روایت شناسی جدید شد. گرماس نیز یکی از روایت شناسان ساختارگرای فرانسه با الگو...

تحلیل ساختار روایی داستان حضرت سلیمان(ع) و ملکه سبا بر پایه الگوی روایی گریماس

  در الگوی روایی گریماس، به دنبال شناخت مراحل تولید تا دریافت معنا، ژرف ساخت روایت در قالب الگوی کنش و زنجیره‌ها و گزاره‌های متنوع مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد. از آن‌جا که بررسی و شناخت سازوکارهای تولید معنا در روایت داستان‌های قرآنی امری ضروری به نظر می‌رسد؛ بر همین اساس، در این جستار با روش توصیفی-تحلیلی به بررسی نظام روایی داستان حضرت سلیمان بر پایه‌ی الگوی روایی گریماس پرداخته‌ایم...

متن کامل

بررسی نشانه- معناشناختی ساختار روایی داستان کوتاه «حبلٌ کالورید»

چکیده: بنابر نظریه­ی «معناشناسیِ روایتِ» گریماس، از طریق برش متن، معنا به دست می­آید. در این فرایند معناسازی، کنش و شَوِش، به­عنوان عوامل گفتمانی مهم، باعث شکل­گیری گفتمان و ایجاد تغییر از وضعیتی به وضعیت دیگر و نیز حالت­های پس از تغییر می­شوند. کنش، نظام­های گفتمانی هوشمند، و شَوِش، نظام‌های گفتمانی احساسی را به­وجود می­آورد. داستان پایداری «حبلٌ کالورید»، قابلیت مطالعه از دیدگاه نشانه­معناشناسی نوی...

متن کامل

بررسی نشانه ـ معناشناسی آیات مربوط به قیامت و معاد از سورۀ قیامت بر پایۀ مطالعات نشانه‌شناختی گریماس

در این مقاله، به تحلیل و بررسی آیات قیامت و معاد از سورۀ «قیامت» بر اساس مطالعات نشانه‌‌شناختی گریماس پرداخته ‌‌شده ‌‌است. هدف نگارندگان مقاله ‌‌تفسیر آیات قرآن نیست، بلکه در این جستار سعی بر آن است تا لایه‌های متعدد متن، شامل ساختار زیربنایی گفتمان، ‌‌نظام گفتمان روایی و نیز پدیدارشناسی زیبایی‌شناختی آن، در تحلیل آیاتی از سورۀ قیامت معرفی شود؛ ‌‌تأثیر نشانه‌شناسی در نظام معنایی قرآن بررسی شود؛...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
نقد ادب معاصر عربی

ناشر: دانشگاه یزد

ISSN

دوره 2

شماره 3 2013

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023